In de sportschool op de hardloopband wandelen twee vrouwen in een gezapig temp hun denkbeeldige kilometers op anderhalve meter afstand. Coronaregels, net wat u denkt. Vrouweigen kletsen ze elkaar de oren van het goed gekapte hoofd. Beide de veertig gepasseerd, schat ik in. Het gekwetter is niet van de lucht. Volwassen merels zijn er niets bij.
“Onze Joep is gisteren 16 geworden”, acteert de enigszins naar obesitas neigende voorste dame. “Hij zou in het weekend voor het eerst uit mogen, maar dat gaat nu natuurlijk niet. Zo’n jongen moet toch een beetje het idee krijgen dat hij een mijlpaal bereikt. Ik vind het zo verschrikkelijk voor hem. We hebben nog wel de hele voortuin volgehangen met banners en zeildoeken”. “Ja”, reageert haar sportmaatje, “heel triest.” De eerste zilveren draden tussen het goud gekleurde haar zijn al zichtbaar bij de uitgroei. “Onze Nienke zit op hockey. We mogen nu niet meer langs de lijn staan. Ze vindt dat heel vervelend.”
Nou, denk ik, Nienke vindt dat helemaal niet vervelend. Ze is blij, dat ze een tijdje verlost is van de misschien goed bedoelde, maar kritische en soms vileine aanwijzingen van haar moeder die in het verleden nog een tijdje tegen Dames 1 aanleunde. Nienke kan nu frank en vrij haar favoriete spelletje spelen.
Wat is het toch dat we onze jeugd zo overdreven willen pamperen en bang zijn dat we ze iets te kort doen? En dat terwijl er in hun prille jeugd al menig keer op hun tere kinderziel is getrapt. Joep, door zijn ouders bestempeld als een “wereldwonder”, werd bijvoorbeeld al enige maanden nadat hij het levenslicht zag enkele dagen in de week gedumpt in de crèche. In zijn basisschooltijd bezocht hij menig VSO-, TSO- en NSO-locatie (vormen van de B[buitens]S[schoolse]O[opvang]). Maar Joep had niks te klagen: hij mocht op voetbal, moest op muziekles. Zijn moeder droeg zelfs zijn sporttas naar training en wedstrijd. Toch worstelt Joep in de puberteit met hechtingsproblemen; in zijn vrije tijd ontvlucht hij huis en haard en gaat chillen in de Keet.
Zomers naar de camping in Zuid-Frankrijk. Veel animatie, een wildwaterpark en ’s avonds een heuse disco. Je kunt niet zeggen dat Joep iets te kort kwam. Zijn vader heeft er zelfs voor gezorgd dat de basisschool hem uiteindelijk toch een VWO-advies gaf. En als hij na 6 jaar HAVO uiteindelijk toch gaat slagen, mag hij met vrienden veertien dagen naar Chersonissos om daar de beest uit te hangen. Nee, Joep mag niet klagen.
Op de loopband gaat het gesprek inmiddels geanimeerd verder. “Met Nienke zijn we voor haar 15e verjaardag naar een Escaperoom geweest. En daarna met acht vriendinnen gegeten bij de Griek. Van mijn ex kreeg ze een cadeaubon voor een schoonheidssalon. Volgend jaar wil ze, net als haar vriendin, een lipvergroting met lipfillers. Misschien verdient ze dat ook wel na deze coronacrisis. Ze hebben het er maar zwaar mee, hoor.”
Geagiteerd schud ik mijn gekwelde hoofd. Ik onderdruk de aandrang om heel fel te reageren. Deze coronatijd, waarin de besmettingen ons om de oren vliegen, vraagt van jong en oud vrijheidsbeperkingen. Voor sommigen zijn dat grote offers. Van onze jongeren wordt slechts een kleine bijdrage gevraagd. Even minder samenscholen, even minder uit, even geen verjaardag, festival of zomerfeest. Een verwaarloosbaar klein offer als we het vergelijken met de leefomstandigheden van leeftijdsgenoten in andere delen van deze aardbol. Een wereld waar niet de Keet, maar de schuilkelder de onderduikplek van je puberteit is. Een wereld waar weer een mislukte oogst ervoor zorgt, dat je slechts één keer per dag een schamele maaltijd weet te bemachtigen en niet even langs McDonald’s kunt voor een Big Mac. Een wereld waar zorg ontbreekt, onderwijs nauwelijks school heeft gemaakt en veel broertjes en zusjes op zeer jonge leeftijd wees worden en je verjaardag al jaren niet gevierd wordt.
Joep kan nog zijn leven lang uit gaan, plezier maken. Krijgt misschien op z’n achttiende wel 10.000 euro van Jesse Klaver en kan rijkelijk gebruik maken van elke vorm van psychische hulp. Alle etiketjes die hij kreeg opgeplakt worden daar belicht. Nienke krijgt nog ruim de tijd om haar gescheiden ouders figuurlijk terug te betalen voor de “zorgeloze” opvoeding, waarin ze nauwelijks werd lastig gevallen met begrippen als zelfstandigheid, zelfverantwoordelijkheid, weerbaarheid, incasseringsvermogen. Misschien is het juist nu de tijd om van onze jongeren te eisen wat meer ingetogen te zijn, minder egocentrisch in het leven te staan, zorgzamer te worden voor oudere en minder weerbare medemensen. Je eerste weekendje uit met drie/vier maanden uitstellen, kan toch niet zo verschrikkelijk zijn .
De loopband is inmiddels verlaten. De dames zijn gaan koffiedrinken
